Pierwsze dźwięki, dziecko może zacząć powtarzać koło 8-9m.ż. Jednak, zwykle nie są to jeszcze pierwsze słowa - ponieważ dla logopedy „słowem” jest dźwięk, sylaba lub wyraz, którym dziecko wyraźnie coś nazywa. Na filmie poniżej widzisz właśnie powtarzanie.
Okres wyrazu, czyli pierwsze nazwy, pojawiają się około 11-12 m.ż., co ma związek z silnym rozwojem słuchu fonematycznego w tym okresie. Czas pomiędzy 12 a 24 m.ż. to ogromny przełom w rozwoju mowy. Dziecko zaczyna oglądać świat z pozycji stojącej, rozwija mięśnie całego ciała, w tym również te odpowiedzialne za mowę.
Początkowo porozumiewa się głównie za pomocą sylab dźwiękonaśladowczych i prostych słów składających się z dwóch tych samych lub podobnych sylab: mama, tata, baba, ciocia, pupa itd.
W tym czasie mowa jest często agramatyczna, ściśle powiązana z działaniem na przedmiotach i często możliwa do zrozumienia dla otoczenia, na podstawie pozawerbalnych zachowań dziecka.
Podążając za tym schematem i proponując wtedy dziecku, proste dwusylabowe słowa, składające się z głosek prymarnych, ułatwiasz dziecku rozwój mowy. Warto więc mówić „tuli” a nie „przytula”, „halo” zamiast „telefon”, czy „ciacho” zamiast „ciasteczko”. Takie wyrazy utrwalisz, ćwicząc z Zeszytem ćwiczeń do rozwoju mowy cz.2.
Z tymi książeczkami wspólnie opowiecie, co jest na zdjęciach, używając słów, które dziecko w pełni poprawnie wypowie, na początku rozwoju mowy.
Pierwsze zdania, a tak naprawdę wypowiedzi dwuwyrazowe, powinny pojawić się najpóźniej około 24 m.ż. Początkowo mogą być bardzo proste i brzmieć np. „mama mu”, co może oznaczać „popatrz mamo to krowa”.
Dziecko często pomija przyimki, spójniki i końcówki wynikające z odmiany wyrazów. W 2 r.ż. mowa staje się zrozumiała na podstawie wypowiedzianych przez dziecko treści, bez konieczności obrazowania ich, np. ruchem.
Pojawiają się neologizmy dziecięce.
Jako pierwsze dzieci odmieniają rzeczowniki, potem przymiotniki, a najpóźniej zaimki osobowe. Najpierw posługują się formami liczby pojedynczej a dopiero później mnogiej. Zwykle do 3r.ż. dziecko myli 1 os.(ja) i 2 os. (ty) liczby pojedynczej czasowników, a 3 os. używa mówiąc o sobie. („Franek chce pić.” zamiast „Chcę pić.”)
Początkowo dziecko posługuje się czasem teraźniejszym i przeszłym, a od około 3r.ż. przyszłym.
3 latek, powinien mówić zdaniowo i na tyle wyraźnie, że obca osoba jest w stanie go zrozumieć. Jednak jego mowa, nazywana jest „swoistą mową dziecięcą” ponieważ może stosować wiele uproszczeń, część spółgłosek zastępować innymi, o zbliżonym miejscu artykulacji, a najtrudniejsze głoski mogą być nawet w mowie opuszczane.
Różne opracowania podają ciut inne ramy czasowe. Te według mnie są najbardziej pasujące do możliwości dziecka i czasu, kiedy faktycznie dzieci osiągają te głoski.
Na tym etapie rozwoju mowy, włącz do zabaw z dzieckiem "Karty do budowy zdań", czyli zestaw kolorowych kart, z którymi poćwiczysz budowanie poprawnie gramatycznych zdań, a także rozszerzysz wiedzę dziecka o świecie.
Między 5 a 7 r.ż. dziecko zaczyna już wymawiać wszystkie głoski poprawnie. Jako ostatnie, zwykle pojawia się r. Wzrastają też umiejętności dziecka, jeżeli chodzi o odmianę wyrazów i mowa staje się coraz bardziej poprawną gramatycznie.
Comments